Yan Yana Gelen Harflerin Okunuşları
Kur’an-ı Kerim okurken yan yana gelen bazı harflerin birbirleriyle olan benzerliklerinden veya yakınlıklarından dolayı okunuşları değişebilir. Bu uygulama hem bizlere kolaylık sağlar hem de Kur’an-ı Kerim okuyuşumuza ayrı bir güzellik ekler.
Bu konuda sıkça duyacağımız birkaç kavramın açıklaması şöyledir:
İdğam: Bir harfi diğerine katmak, birinci harfi ikinciye dönüştürmek demektir.
Ğunne:Genizden gelen ses demektir. Mim ( م ) ve Nun ( ن ) harflerinde ve bazı tecvid kurallarında bulunur. Harf kaynaşması esnasında Mim ve Nun harflerinin biraz tutulması ve sesin genize aktarılmasıdır. “CanımmmBenim” derken “m” harfinin okunması buna örnek olabilir. Ğunneli okuma esnasında burun sıkıldığı zaman ses değişiyorsa ğunne oluyor demektir.
Ğunne Miktarı (Tutma Ölçüsü): Ğunneli okunuşlarda iki hareke okuyacak kadar bir zamandır.
1. İklab
Tenvin veya Cezimli Nun’dan sonra Be harfi gelirse İklab olur.
Tenvin veya Cezimli Nun’dan sonra Be ( ب ) harfi gelirse Nun ( ن ) sesi tamamen Mim ( م ) sesine dönüştürülür. Mim sesi genizde akıtıldıktan sonra ses kesilmeden Be harfi ile okumaya devam edilir. Uzman eşliğinde öğrenilmesi gerekir.
İklab; çevirmek, dönüştürmek demektir.
Türkçede “On Beş” için “OmmBeş” okunması gibidir.
Bu konudaki diğer örnekleri aşağıdaki videodan izleyiniz
2. İdğam-ı Bila-Ğunne (Ğunnesiz İdğam)
Tenvin veya Cezimli Nun dan sonra Lâm veya Ra harfi gelirse İdğam-ı Bila-Ğunne olur.
Tenvin veya Cezimli Nun’dan sonra Lâm veya Ra harfi gelirse Nun ( ن ) sesi Lâm ( ل ) veya Ra ( ر ) sesine dönüşür. Yani Nun okunmaz, Lâm veya Ra şeddeli okunur. Bu durumda ğunne yapılmaz, ses tutulmaz.
Türkçede “On Lira” için “OLLira” okunması gibidir.
Bu kuralı لَرَ (lara -şeddeli-) kelimeleriyle aklımızda tutabiliriz.
Bu konudaki diğer örnekleri aşağıdaki videodan izleyiniz
3. İdğam-ı Meal-Ğunne (Ğunneli İdğam)
Tenvin veya Cezimli Nun dan sonra Ye, Mim, Nun, Vav gelirse İdğam-ı Meal Ğunne olur.
Tenvin veya Cezimli Nun’dan sonra Ye, Mim, Nun, Vav harfleri ayrı kelimelerde yan yana gelirse, genizde idğamla birlikte ğunne uygulaması yapılır. Nun sesi genizde tatlı bir nağme ile akıtılarak okunur. Uzman eşliğinde öğrenilmesi gerekir.
Türkçede “On Masa” için “OMMmasa” okunması gibidir.
Bu kuralı يَمْنُو (yemnuv -şeddeli ğunneli-) kelimeleriyle aklımızda tutabiliriz.
Vav ve Ye harflerinde yapılan idgamlarda ğunne sesi genizden gelmelidir.
Uygulama: İdğamla birlikte genizimizden ğunne sesiyle birlikte diğer harfte okunur.
Bu konudaki diğer örnekleri aşağıdaki videodan izleyiniz
4. İzhar
Tenvin veya Cezimli Nun’dan sonra ه ,غ ,ع ,خ ,ح ,ا harflerinden biri gelirse İzhar olur.
Tenvin veya Cezimli Nun’dan sonra hemen yukarıdaki altı harften biri gelirse harfler aynen yazıldığı gibi değişikliğe uğramadan okunur. İzhar, iki harfi olduğu gibi okumak demektir. Her iki harf açık ve net bir şekilde, peş peşe yani seslere ara vermeden okunmalıdır.
Uygumala: İdğam ve ihfa yapılmadan, yazıldığı gibi okunur.
Bu konudaki diğer örnekleri aşağıdaki videodan izleyiniz
5. İhfa
Tenvin veya Cezimli Nun’dan sonra aşağıdaki İhfa harflerinden biri gelirse İhfa olur.
Tenvin veya Cezimli Nun’dan sonra, İhfa harflerinden biri gelirse iki harf olduğu gibi peş peşe, fakat bu sefer ğunneli olarak okunur. Bir önceki tecvid kuralından farkı ğunneli okunmasıdır.
Türkçede “On Tane” için “OnnTane” okunması gibidir.
Uygulama: Ğunneyi belirtmek suretiyle şeddelemeksizin idğam ile izhar arası bir tecvid kuralıdır.
Bu konudaki diğer örnekleri aşağıdaki videodan izleyiniz